Historia

Szkoła Podstawowa Nr 6 w Toruniu przy ul. Łąkowej 13 jest jedną z najstarszych szkół podstawowych w Toruniu.

W kwietniu 2006 roku obchodziła 100 rocznicę nadania jej numeru 6, co było wynikiem przyłączenia wsi Mokre do Torunia i zmiany statusu szkoły z wiejskiej na miejską. Najcenniejszym obecnie źródłem wiedzy o początkach istnienia szkoły są jej kroniki, prowadzone od roku 1893. Według kronikarza niemieckiego edukację rozpoczęto już w 1843 roku, gdy zatrudniono nauczyciela wyznania ewangelickiego. Wraz ze wzrostem liczby dzieci, podlegających obowiązkowi szkolnemu, utworzono dwie wyznaniowo odrębne szkoły: ewangelicką i katolicką. W 1883 roku każda ze szkół zatrudniała pięciu nauczycieli. Ponieważ wieś Mokre leżała w niewielkiej odległości od Torunia i posiadała dobre warunki glebowe, przydatne pod rolnictwo i ogrodnictwo, miała ogromne znaczenie gospodarcze dla Torunia i była traktowana jako swoiste zaplecze aprowizacyjne. W drugiej połowie XIX wieku nastąpił gwałtowny wzrost liczby ludności na terenie Mokrego, gdyż osiedlili się tu robotnicy zatrudnieni w toruńskim przemyśle, a przede wszystkim przy budowie fortyfikacji. W związku z tym, liczba dzieci stale rosła.

Okazało się, że ilość nauczycieli oraz pomieszczeń klasowych jest zbyt mała. Domagano się budowy nowej szkoły. Rząd pruski postanowił więc zbudować masywny, dwupiętrowy budynek szkolny z czerwonej cegły, z dziesięcioma klasami. Informację o tym zamieściła „Gazeta Toruńska” z 24 stycznia 1890 roku zaznaczając, że „(…) na przedmieściu Mokre liczącym obecnie już dziesięć tysięcy mieszkańców, ma być, skutkiem odnośnego rozporządzenia regencyjnego, wybudowany duży gmach szkolny (…)”.

Z nowym rokiem szkolnym, który rozpoczął się 1 kwietnia 1893 roku, wprowadzono do nowego gmachu szkolnego dziewczęta dzieląc je według wyznań. Dziewczętom wyznania ewangelickiego przydzielono pięć pomieszczeń klasowych w południowym skrzydle gmachu, a dziewczętom wyznania katolickiego – taką samą ilość w północnym skrzydle. Głównym nauczycielem żeńskiej szkoły katolickiej był Niemiec Franz Zodrow. Zrozumiałą rzeczą jest, że w szkole językiem wykładowym był język niemiecki. Na podstawie dokładnych zapisów kronikarza niemieckiego w roku szkolnym 1893 – 1894 dwadzieścia pięć dziewcząt mówiło po niemiecku, trzysta pięćdziesiąt po polsku, a dwanaście po niemiecku i po polsku. Można wyciągnąć wniosek, że Mokre, będąc pod zaborem pruskim, nie uległo germanizacji, tym bardziej, że liczba dzieci mówiących po polsku z każdym rokiem się powiększała.

Dzień 19 lutego 1903 roku był szczególnym dniem dla szkoły. Wówczas nowy budynek szkolny, bliźniaczo podobny do poprzedniego został przekazany ewangelickiej szkole, a dotychczasowy żeński budynek szkolny w całości otrzymała szkoła katolicka. Na owe czasy były to dość nowoczesne obiekty szkolne, w których mieściły się cztery szkoły: dwie żeńskie wyznania ewangelickiego oraz męska i żeńska wyznania katolickiego. Oba budynki znajdowały się przy ulicy Wiesenstrasse 9 i 11. Po przyłączeniu Mokrego do Torunia w kwietniu 1906 roku  katolicka szkoła dziewcząt otrzymała numer 6. Zachowane kroniki w latach 1893 – 1920 były prowadzone w języku niemieckim. Od 15 kwietnia 1920 roku, kiedy nastał rząd polski, kroniki zaczęto pisać po polsku. Na kierownika tutejszej siedmioklasowej polskiej szkoły dziewcząt, której nadano nazwę VI Szkoły Powszechnej, powołano Józefa Rutkowskiego – nauczyciela z wieloletnią praktyką. Sprawował tę funkcję nieprzerwanie do 1933 roku, do odejścia na emeryturę. Kolejnym kierownikiem szkoły został Kazimierz Pituła, sprawujący swą funkcję do września 1939 roku. Rejon szkoły obejmował wówczas następujące dzielnice Torunia: Góry Kozackie, Koniuchy, ulicę Kozacką i Dębową Górę. Z kart kronik wynika, że szkoła od początku swego istnienia nauczała dzieci z najuboższych okolic. Próbowano pomóc biednym dzieciom organizując choinki, okolicznościowe kiermasze, świetlicę dla najuboższych i darmowe obiady dla ponad setki dzieci.
Na terenie szkoły istniały różne organizacje i kółka zainteresowań: Szkolna Kasa Oszczędności, Koło Opieki Rodzicielskiej, Koło Młodzieży PCK, Zuchy i Harcerstwo. W obliczu zbliżającej się wojny starsza młodzież wstępowała do Ligi Morskiej i Kolonialnej oraz do Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Dnia 25 kwietnia 1937 roku zawiązał się Nauczycielski Komitet Zbiórki na Dozbrojenie Armii. Znaczny udział w zbiórce pieniędzy na zakup karabinu maszynowego z wózkiem, uprzężą i koniem mieli nauczyciele SP 6. Do tradycji szkoły przedwojennej należało przeprowadzenie w dniach od 2 do 8 października Tygodnia Szkoły Powszechnej, podczas którego sprzedawano nalepki, znaczki, chorągiewki i żetony. Uzbieraną kwotę przekazywano na rzecz Towarzystwa Popierania Budowy Szkół Powszechnych.       W momencie wybuchu II wojny światowej kierownik szkoły, Kazimierz Pituła, na polecenie władz okupacyjnych, musiał szkołę zamknąć i oddać pod zarząd niemiecki. Od pierwszych dni wojny okupant rozpoczął bezwzględny terror w Toruniu. Już we wrześniu nastąpiły aresztowania, a na pierwszy ogień poszła miejscowa inteligencja, między innymi nauczyciele. Nie jest znana data aresztowania Kazimierza Pituły, który był więziony w Forcie VII i tam zmarł w roku 1940. Podobny los spotkał innych nauczycieli pracujących w SP 6. Specjalne Zarządzenie nr 34 z dnia 28 września 1939 roku wydane przez Komisarza Miasta Torunia informowało ,że :
“… w budynku szkolnym Torunia ulica Łąkowa 11 utworzona zostanie szkoła powszechna, która rozpoczyna naukę 02.10.1939. Tam winni zgłosić się wszyscy uczniowie i uczennice okręgu dotychczasowych szkół powszechnych 5 i 6 …”. Szkoła stała się szkołą niemiecką z niemieckimi nauczycielami i językiem wykładowym niemieckim.

Kronika od dnia 2 października 1939 roku jest prowadzona po niemiecku przez niemiecką nauczycielkę z Gdańska Urszulę Zielke, która wymienia ówczesnego kierownika szkoły – Niemca Adolfa Otto. Z dokumentów archiwalnych wynika, że przez ostatnie dwa lata wojny obie szkoły przy ulicy Łąkowej były zajęte przez Wehrmacht. W szkołach mieścił się szpital polowy i punkt zbiorczy dla rannych żołnierzy niemieckich. Po wyzwoleniu Torunia i zakończeniu działań wojennych 12 lutego 1945 roku rozpoczęto organizację nauki w Szkole Podstawowej nr 6. Tymczasowym kierownikiem została nauczycielka Wanda Wyczółówna, podczas wojny więziona w fortach toruńskich. Wprowadziła ona szlachetny zwyczaj, pielęgnowania grobów poległych na Szmalcówce. W 1946 roku kierownictwo szkoły na pięć lat objął Józef Nowakowski. Po podjęciu przez niego pracy w Wydziale Oświaty, jego miejsce zajął Florian Jaworski, który po roku przeszedł do SP 7. W latach 1951 – 1952 funkcje kierownika pełnił Franciszek Wielgus. Ponownie kierownikiem szkoły, już koedukacyjnej, został Florian Jaworski. Piastował tę funkcję do roku 1966, kiedy przeszedł na emeryturę.

W latach 1953-1963 w obrębie naszej szkoły istniały trzy placówki oświatowe: SP2, SP6 i LO2. W roku 1959 oba budynki przy ulicy Łąkowej przeszły kapitalny remont i połączono je w całość. W 1963 roku założono centralne ogrzewanie, a rok później do nowej siedziby na ulicę Targową przeprowadza się SP 2. Natomiast LO 2 przeniosło się na Plac Świętej Katarzyny dopiero w 1973 roku. Od tego momentu jedynym gospodarzem obiektu pozostaje Szkoła Podstawowa nr 6. W następnych latach kierownictwo szkoły częściej się zmieniało. W latach 1966 – 1979 kierownikiem był Lucjan Zawadzki. Szkoła otrzymała wówczas imię Hanki Sawickiej. Przez kolejny rok funkcję dyrektora pełnił Filip Chrobociński, następnie w latach 1980 – 1982 Krystyna Kamińska, od 1982 do 1990 roku Sylwester Białkowski, a w latach 1990 – 2007 Edward Wiśniewski. Od 2007 roku funkcję dyrektora pełni Anna Karaś.

W 1993 roku Kurator Oświaty wyraził zgodę na zaniechanie używania imienia Hanki Sawickiej. Po reformie systemu oświaty od 1 września 1999 w naszej szkole funkcjonowały obok siebie sześcioletnia Szkoła Podstawowa nr 6 oraz trzyletnie Gimnazjum nr 6. Począwszy od roku 2005 w naszych murach pozostała już wyłącznie szkoła podstawowa wzbogacona o dwa oddziały rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego. Rok 2006 był dla szkoły szczególny – uroczyście obchodziliśmy stulecie istnienia naszej szkoły. Z tej okazji szkoła otrzymała prezent od Władz Miasta Torunia- kapitalny remont, który przekształcił zabytkowy budynek w wygodną, nowoczesną placówkę. Obecnie w szkole znajdują się również oddziały przedszkolne.

Szkoła pielęgnuje swoją przeszło stuletnią tradycję, ale rok szkolny obfituje w nowe, współczesne wydarzenia: obchodzimy ekologiczne Święto Drzewa( na cześć naszego stuletniego pomnika przyrody- kasztanowca Jeżyka), organizujemy Międzyszkolny Konkurs „Skrzydlate Słowa” oraz Konkurs Wiedzy o Toruniu „Czy znasz swoje miasto?”. Tradycją stały się też klasy sportowe o profilu judo, które zaszczepiły wśród naszej młodzieży duch sportowej rywalizacji. Wśród swoich sukcesów nasza placówka na pewno odnotuje zdobycie tytułów: Bezpiecznej Szkoły, Szkoły Promującej Zdrowie, Szkoły Humanitarnej i Szkoły Przyjaznej dla Sześciolatka.

Opracowanie tekstu:
Małgorzata Łukaszewska i Elżbieta Komassa

 

Skip to content